Gelişimsel Kalça Displazisi (Kalça Çıkığı) Nedir?
Değişik yaşlarda ve farklı şekillerde görülebilen kalçanın gelişimsel bir hastalığıdır. Kalçayı oluşturan yapılar embriyogenezis sırasında normal olup zamanla, çeşitli nedenlerle yapısal bozulma gösterirler. Yenidoğan ve çocukluk döneminde kalçanın normal gelişimi için eklemin anatomik yapısı ve uyumu çok önemlidir. Femur adı verilen uyluk kemiğinin kalçayla birleştiği kısmı top şeklindedir ve kalça kemiğinde yuvarlak yuvasına oturarak eklemi oluşturur. Gelişimsel kalça displazisinde bu uyum bozulur. Bebek büyüdükçe eklemdeki bu yapısal bozukluk ilerler. Eklem bazen tamamen yerinden çıkabilir. Gelişimsel kalça displazisinin erken tanı ve tedavisi çok önemlidir. Tedavide geç kalınması durumunda ömür boyu süren kalça problemleriyle hasta karşı karşıya kalmaktadır.
Gelişimsel Kalça Displazisi (Kalça Çıkığı) Belirtileri Nelerdir?
- Tek taraflı çıkıklarda simetrik olmayan bacak ve kalçada cilt kıvrımları
- Kalça hareketlerinde kısıtlanma
- Bacak uzunluklarının farklı görülmesi
- Oturma, emekleme, yürüme gibi motor fonksiyonlarda gerilik
- Kalçada genç yaşlarda başlayan ağrı
- Aşınmaya bağlı erken dönemde kalçada kireçlenme gelişimi
Gelişimsel Kalça Displazisinde Risk Faktörleri Nelerdir?
- İlk doğum (Anne rahminin hacminin düşük olması ve karındaki diğer yapıların basısı nedeniyle)
- Kız çocuk (Östrojen isimli hormonun neden olduğu bağ gevşekliği)
- Ters doğum (makat doğum) ile dünyaya gelen bebekler
- Ailesinde kalça çıkığı olan bebeklerde risk daha fazladır.
- Kundaklama bebeklerde kalça çıkığı riskini artırır.
Gelişimsel Kalça Displazisi (Kalça Çıkığı) Önlenebilir mi?
Yenidoğan döneminde yapılan muayene ve tarama amaçlı yapılan kalça ultrasonu ile erken tanı koymak çok önemlidir. Kalça ultrasonunun en önemli yönleri hızlı ve kesin tanıya olanak vermesi, çocuk için zararlı olmamasıdır. Rutin taramalar ultrason için en uygun dönem doğumdan sonra 4-6 hafta arasında olduğu bilinmektedir. Gelişimsel kalça displazisi tedavisinde amaç en kısa sürede kalça eklemini anatomik olarak yerine oturtmaktır.
Gelişimsel Kalça Displazisi (Kalça Çıkığı) Tedavisi
Tedavide en önemli hususlardan biri hastanın ne zaman tanı aldığıdır. Tanı ne kadar geç koyulursa yapılacak girişimlerin karmaşıklığı ve komplikasyon riski artar. Tedavi protokolü hastanın tanı aldığı süre ile yakından ilişkili olup değişkenlik göstermektedir.